Biologische Producten 

Biosmeermiddelen zijn niet altijd volledig gelijkwaardig aan conventionele producten. Vele zijn gevoeliger voor oxidatie en hydrolyse. Om die reden is het verstandig de bedrijfstemperatuur te beperken en regelmatig te controleren of er geen water in het smeermiddel terecht is gekomen. Regelmatig monsteronderzoek om de toestand van smeermiddel en machine te controleren kan op zijn plaats zijn. Meestal vraagt het gebruik van biosmeermiddelen iets meer aandacht. Bij veel van de huidige kwaliteiten is echter een alleszins bevredigend bedrijf mogelijk - zij het met mogelijk iets kortere standtijden.
Afvullen en afvoer van gebruikt product dient met dezelfde aandacht te geschieden als bij conventionele producten: in beide gevallen dient te worden voorkomen dat het product in het milieu terecht komt. 

Bij de overschakeling van conventionele producten op biosmeermiddelen dienen een aantal voorzorgen te worden genomen. Alvorens over te schakelen dient gecontroleerd te worden of het nieuw toe te passen product compatibel is met in het systeem aanwezige pakkingen, afdichtingen, coatings, verven en eventueel andere gevoelige materialen. Wanneer dat niet het geval is, zal aanpassing moeten volgen om latere problemen te voorkomen. Ook wel compatibele componenten die in een zodanige staat verkeren dat lekkage niet kan worden uitgesloten, dienen voorafgaand aan de overschakeling te worden vervangen.
Het uiteindelijke doel van de overschakeling is dat het systeem zo volledig mogelijk wordt gevuld met het nieuwe milieuvriendelijker smeermiddel en dat er een zo klein mogelijk deel achter blijft van het oorspronkelijk gebruikte product. Afhankelijk van de toepassing kan dat een min of meer ingewikkelde spoelprocedure noodzakelijk maken. Voor hydraulische systemen bestaan richtlijnen met het toegestane restvolume van de oorspronkelijke vloeistof, afhankelijk van het type vloeistof waar naar wordt overgeschakeld en het voorheen gebruikte product (zie bovenstaande tabel).
Bij verliessmeersystemen (chassismering, kettingsmering, tweetaktmotoren) is de overschakeling eenvoudiger - het nieuwe product kan eenvoudig worden toegepast als vervanger van het voorheen gebruikte. 

Met biologisch afbreekbare smeermiddelen worden smeermiddelen bedoeld die zodanig zijn samengesteld dat ze in een aeroob waterig milieu onder invloed van microorganismen worden afgebroken tot verbindingen als water, koolzuur en voor het milieu onschadelijke anorganische verbindingen. Daardoor wordt de schade die het smeermiddel in het milieu aan kan richten beperkt. Vaak hebben biologisch afbreekbare smeermiddelen ook een geringere ecotoxiciteit, waardoor aan in een aquatisch milieu levende organismen (vissen, watervlooien, algen etc) ook minder schade wordt aangericht. Biologisch afbreekbare smeermiddelen kunnen zowel uit plantaardige en dierlijke grondstoffen of uit uit aardolie verkregen grondstoffen zijn vervaardigd. Voorbeelden van uit aardolie vervaardigde producten zijn laagvisceuze poly-alfa-olefinen, synthetische esters en poly-alkeen-glycolen. Door standaardprocessen uit aardolie vervaardigde smeermiddelen zijn meestal niet biologisch afbreekbaar. 

Het begrip ecotoxiciteit staat los van het begrip biologische afbreekbaarheid. Een product kan zeer goed biologisch afbreekbaar zijn, terwijl het tegelijkertijd veel schade aanricht aan in een aquatisch milieu levende dieren, micro-organismen en algen. Om die reden worden biologisch afbreekbare producten tevens onderworpen aan tests die vast stellen in hoeverre bij het afbraakproces allerlei in een waterig milieu levende organismen worden bedreigd. Wanneer in productliteratuur wordt gesproken over biologisch afbreekbare smeermiddelen wordt meestal bedoeld dat ze zowel goed scoren in een test voor biologische afbreekbaarheid als in tests waar gekeken wordt naar de invloed op organismen levend in een waterig milieu. 

Smeermiddelen (en ook alle andere door een productieproces vervaardigde zaken) kunnen het milieu op verschillende manieren belasten. Zowel tijdens de vervaardiging, tijdens het gebruik en bij de afvoer kan vervuiling optreden, kan energietoevoer nodig zijn en kan een bijdrage aan de vorming van broeikasgassen optreden. Biologische af breekbaarheid en lage ecotoxiciteit beperken alleen de mogelijke vervuiling en de gevolgen die dat kan hebben. Hernieuwbaarheid bepaalt in hoeverre er sprake is van verbruik van eindige hulpstoffen, de CO2-balans in hoeverre er een bijdrage wordt gevormd aan broeikasgassen. De volledige invloed van smeermiddelen op het milieu kan alleen worden bepaald door een uitgebreide levenscyclusanalyse. De discussie over hoe die zou moeten worden uitgevoerd is echter nog niet afgesloten. 

Als basisvloeistoffen komen in aanmerking laagvisceuze poly-alfa-olefinen, esters en poly-alkeenglycolen alsmede grondstoffen van plantaardige en dierlijke oorsprong. Op grond van het bovenstaande kunnen dus ook biologisch afbreekbare smeermiddelen worden vervaardigd met uit aardolie verkregen synthetische esters, poly-alkeen-glycolen en poly-alfa-olefinen.
Wanneer naast biologische afbreekbaarheid ook eisen worden gesteld ten aanzien van hernieuwbaarheid en CO2-balans, dan is de keuze aanzienlijk beperkter. Producten op basis van aardolie zullen dan niet zijn toegestaan.
Aan de hernieuwbaarheidseis wordt alleen voldaan door plantaardige en dierlijke grondstoffen. Men spreekt in dat geval wel over "biogene" smeermiddelen. 

De gangbare basisvloeistoffen voor biologisch abreekbare producten hebben meestal een vrij lage viscositeit. Om een eindproduct te verkrijgen met een hogere viscositeit worden indikkers toegepast. Hiervoor gelden dezelfde vereisten als voor additieven: niet noodzakelijk biologisch afbreekbaar, wel met een voldoende lage ecotoxiciteit. 

Er zijn diverse tests in omloop waarmee de afbreekbaarheid en de mate van afbraak van smeermiddelen kan worden gemeten. Een aantal van die tests zijn inmiddels gestandaardiseerd - en daardoor wordt het mogelijk verschillende producten met elkaar te vergelijken. Het is niet zo dat de tests precies voorspellen wat er in de praktijk bij een onvoorziene lozing in het milieu gebeurt, omdat dat sterk afhankelijk is van de samenstelling van het lokale ecosysteem. De tests leveren dus een relatieve waarde op - waarbij het effect in de praktijk slechter of beter kan zijn. Het is economisch en praktisch onmogelijk om voor iedere specifieke situatie een relevante test op te stellen vanwege de grote variatie in eco-systemen dat door een verontreiniging kan worden getroffen.
De bekendste tests zijn:

• OECD 301B Modified Sturm
• ASTM D-5864
• CEC L-33-T-82

Onderscheid wordt gemaakt naar de mate van afbreekbaarheid en de snelheid waarmee de afbraak plaats vindt. Om als biologisch afbreekbaar smeermiddel te mogen worden verkocht is in de meeste landen een afbreekbaarheid van meer dan 70% nodig in de tests met beperkte looptijd (21 of 28 dagen).

Er is inmiddels een zekere wildgroei ontstaan in milieukeurmerken, die voor de eindgebruiker ondoorzichtig is. Bijna ieder land heeft inmiddels zijn eigen keurmerk - waarbij de criteria uiteen lopen. Binnen de EU is er een milieukeurmerk waarbij voor smeermiddelen niet alleen gekeken wordt naar biologische afbreekbaarheid, maar ook naar toxiciteit, bioaccumulatie, hernieuwbaarheid en CO2-balans. Er zijn nog betrekkelijk weinig leveranciers die producten leveren die aan alle criteria van het EU-keurmerk voldoen.
Grotere acceptatie is er voor het al langer bestaande duitse "Blauer Engel" keurmerk. De criteria daarvoor omvatten echter geen eisen voor hernieuwbaarheid, bioaccumulatie en CO2-balans en het betreft ook slechts enkele typen smeermiddelen. Wat in een aantal keurmerken wordt gespecificeerd blijkt uit het overzicht. Voor de nederlandse VAMIL-regeling geldt dat op het moment van schrijven van deze tekst vloeibare smeermiddelen moeten voldoen aan de eisen van het EU-Ecolabel en smeervetten aan de duitse "Blauer Engel" vereisten. Dat is een opmerkelijke keuze, omdat ook het EU-keurmerk criteria bevat voor smeervetten. Om voor de VAMIL faciliteiten in aanmerking te komen, moet dus de gebruiker voor vloeibare smeermiddelen aan de criteria van het EU-Ecolabel voldoen, voor smeervetten aan de criteria van de "Blauer Engel" en wordt het EU-Ecolabel dus terzijde geschoven.