Kenmerkend voor deze toepassingen is de grote variatie in bedrijfsomstandigheden. Vaak worden veelvuldige korte ritten afgewisseld met incidenteel langere ritten met een gemiddeld hogere belasting. Dat betekent dat veelvuldig wordt gereden met een motor die nog niet volledig zijn bedrijfstemperatuur heeft bereikt. Daardoor kan bij de verbranding relatief koele waterdamp ontstaan die neerslaat op koude motordelen en daar corrosie en zogenaamde "cold sludge" kan veroorzaken. Bij langdurig hoge belasting en dus hoge temperatuur kunnen oliebestanddelen oxideren en polymeriseren, hetgeen tot lakvorming en "hot sludge" aanleiding kan zijn. De afwisseling van te koud en vervolgens warm draaien kan bij benzinemotoren aanleiding zijn tot zogenaamde "black sludge" - ernstige olie-indikking en afzettingen. Dieselmotoren kennen andere specifieke aandachtsgebieden: olieverdunning door brandstof, indikking door roetopname, vastkleven van zuigerveren en corrosie zijn daar de voornaamste problemen die voorkomen dienen te worden. 

De temperatuurgevoeligheid van motorolie is van groot belang, zeker bij personenauto's en bestelwagens. De starttemperatuur kan ver onder het nulpunt liggen, zeker wanneer het voertuig 's nachts onbeschut buiten staat in een wintersportgebied. Er worden dan ook uitsluitend "multigrade" producten aanbevolen, omdat daarmee na een koude start een snellere olietoevoer mag worden verwacht. Er is een tendens om naar steeds dunnere olie te gaan omdat deze bij de vaak voorkomende korte ritten een zekere mate van brandstofbesparing kunnen opleveren. De gewenste viscositeit wordt aangegeven met SAE-getallen. 

De kwaliteit wordt aangegeven met API of ACEA kwaliteitsaanduidingen, of met specificaties van de betreffende motorfabrikant. In het laatste geval is dat veelal een specificatie die, uitgaande van een API of ACEA aanduiding, iets extra's toevoegt of in een of andere test een wat hogere score verlangd. Bij motorfietsmotoren worden vaak Japanse JASO (“Japanese Automotive Standards Organization”) specificaties voorgeschreven, waarin naast de bekende API-vereisten ook specifieke wrijvingseigenschappen voor koppelingen zijn vastgelegd. Er bestaan twee typen: de JASO MA-serie (3 verschillende producten) voor motoren met "natte" koppeling, JASO MB voor motoren met droge koppeling. Door diverse niet-japanse motorfietsfabrikanten wordt het gebruik van producten die voldoen aan meer recente API of ACEA specificaties ontraden, omdat deze veelal wrijvingverlagende stoffen ("friction modifiers") bevatten die zich niet goed verdragen met koppelingen in het oliebad. 

Bedrijfsvoertuigen

Motoren in bedrijfswagens zijn snellopende viertakt dieselmotoren met een maximum toerental tussen 1400 en maximaal 2500 omwentelingen per minuut. Vergelijkbare motortypen worden ingezet in tractoren, bouwmachines, scheepvaart en in aggreaten. Ze hebben een stormmachtige ontwikkeling doorgemaakt. Zo zijn bijvoorbeeld de aanbevolen verversingstermijnen vanaf 5000 km in 1970 opgelopen tot >100.000 km nu. Tegelijkertijd is het vermogen per liter meer dan verdubbeld en zijn ze door allerlei maatregelen zowel aanzienlijk efficienter als schoner geworden. Moderne uitvoeringen zijn uitgerust met turbo-oplading, "common rail" hoge druk brandstofinjectie en emissie beperkende uitlaatgasnabehandelingsapparatuur als roetfilter en katalysator.
Vroeger werden ook snellopende tweetakt diesels gebruikt. In verband met toenemende emissierestricties is de productie daarvan al enige jaren gestaakt. Met name in scheepvaarttoepassingen en bouwmachines zijn ze echter nog wel in gebruik en dat zal ook nog wel enige tijd zo blijven. 

Bij dit type motor zijn het vrij houden van de zuigerveren en het voorkomen van inwendige afzettingen van het grootste belang. Ook dient "borepolishing" en "glazing" te worden voorkomen. De smeerolie speelt daarnaast een belangrijke rol bij de koeling van turbo, zuigers en lagers. Recent zijn daar eisen bijgekomen die samenhangen met het gebruik van uitlaatgasnabehandelingsapparatuur. De meest recente specificaties vragen om motorolie met een laag sulfaatasgetal en een laag zwavel- en fosforgehalte.
Vanwege veranderingen in de brandstofkwaliteit (gebruik van niet altijd stabiele "bio-brandstof" componenten) krijgt lagercorrosie ook weer meer aandacht. Vanwege de langere verversingsintervallen zijn thermische stabiliteit en oxidatiebestendigheid steeds belangrijker geworden. Door het lagere zwavelgehalte in moderne brandstoffen is de aandacht voor het zuurneutraliserend vermogen kleiner geworden. Motorische aanpassingen om aan emissie-eisen te voldoen hebben de behoefte aan een hoog roetopnamevermogen met daarbij slechts beperkte olie-indikking sterk doen toenemen. 

De viscositeit wordt altijd gespecificeerd met behulp van SAE-getallen. De gewenste "performance" wordt aangeduid met API of ACEA aanduidingen, en ook wel door specificaties van de betreffende motorabrikant zelf. Dat betreft dan meestal een beperkt aantal extra of meer precies gedefinieerde eisen uitgaande van een API of ACEA aanduiding en soms een extra praktijktest in motoren van het eigen merk over een langere periode. Omdat de motoren in andere sectoren dan transport afgeleiden zijn van de motoren in de transportsector, worden daar dezelfde specificaties gebruikt. De in de transportsector geldende emissierestricties vinden ook met enige vertraging hun weg in andere sectoren. 

Deze motoren lijken nog het meest op dieselmotoren in de transportsector. De cilinderinhoud en -diameter zijn echter aanzienlijk groter, het maximum toerental aanzienlijk lager. Toepassing vinden ze in schepen, locomotieven en bij electriciteitsopwekking. Door het in vergelijking met langzaam lopende diesels hoge toerental is het mogelijk uit relatief kleine afmetingen veel vermogen te halen. 

Gasmotoren zijn vaak afgeleid van dieselmotoren. Er zijn dus zowel middelsnel als langzaamlopende varianten, en zowel viertakt- als tweetaktuitvoeringen. De ontsteking van het gas/luchtmengsel vindt plaats of door een bougie (vonkontsteking) of door een kleine hoeveelheid dieselbrandstof te injecteren ("pilot injection") die na zelfontbranding zorg draagt voor de ontsteking van het in de cilinder aanwezige gas/lucht mengsel. De gastoevoer kan zowel in vloeibare vorm als in gasvorm plaatsvinden. 

Systeemolie kent een eenvoudige samenstelling. Omdat de olie niet in contact komt met verbrandingsgassen volstaat een bescheiden zuurneutraliserend vermogen en een goede oxidatiestabiliteit. De behoefte aan anti-slijtage stoffen is laag, de behoefte aan corrosiewering hoog. De gebruikelijke viscositeit bedraagt SAE 30 of 40.
Als cilindersmeermiddel worden SAE 50 en 60 producten toegepast met een zeer hoog zuurneutraliserend vermogen (TBN 20 - 100 mg KOH/g) en een hoog detergerend vermogen. Dat is nodig omdat residuale brandstof veel meer zwavel bevat dan destillaat brandstof. Het TBN richt zich naar het zwavelgehalte in de brandstof.
Voor viertak dieseltmotoren worden producten toegepast die in vergelijking met producten uit de transportsecttor een hoger zuurneuttraliserend vermogen kennen (TBN 12 - 40 mg KOH/g, afhankelijk van het zwavelgehalte in de brandstof). De behoefte aan detergenten/dispersanten is groot, het type detergent/dispersant is aangepast aan de andere brandstofsamenstelling. Meestal wordt gebruik gemaakt van SAE 30 of 40 "single grade" olie omdat er weinig koude starts voorkomen en de smeerolie vaak kan worden voorverwarmd..
Bij gasmotoren richt de oliekwaliteit zich naar de gassamenstelling. Bij een "smerig" gas (met veel zwavelwaterstof en andere verontreinigingen) zal gekozen worden voor een olie met een hoger zuurneutraliserend vermogen. Bij gasmotorolie komt het aan op de juiste keuze van het sulfaatasgetal. Een hoog sulfaatasgetal biedt een betere bescherming tegen klepinslag, een laag sulfaatasgetal verkleind de kans op detonatie ("pingelen"). Per motortype zal zorgvuldige afstemming moeten volgen. 

2-takt

Kleine tweetaktmotoren worden toegepast in tweewielers, buitenboordmotoren, jetskis,, handgereedschap als motorzeisen, "bushcutters", kettingzagen, bladblazers etc, in sneeuwscooters en in allerlei lichte tuinbouwapparatuur. Dergelijke motoren kennen verbruiks- of verliessmering: het smeermiddel wordt maar één maal gebruikt. Vroeger werden tweetaktmotoren ook in personenauto's gebruikt (o.a. Saab, DKW, Wartburg, Trabant). Een bijzonderheid van kleine tweetaktmotoren is dat ze in elke stand kunnen worden gebruikt, hetgeen van belang is voor toepassing in handgereedschap. Een viertaktmotor kan niet zonder speciale dure voorzieningen ondersteboven worden gebruikt, een tweetaktmotor wel. 

Er zijn een drietal manieren in gebruik om de smeerole toe te voeren. Bij de klassieke mengsmering en de traditionele olie-injectie is het brandstof/lucht mengsel het transportmiddel, maar de manier waarop de olie wordt gedoseerd verschilt. Bij de klassieke mengsmering wordt vooraf brandstof met tweetaktolie gemengd en bevat de brandstoftank dus benzine met een beetje olie (2 tot 5%). Bij motoren met een olie-injectiesysteem wordt een doseerpompje toegepast met variabele opbrengst. Het pompje zorgt er voor dat de juiste hoeveelheid olie wordt toegevoegd aan de bewegende brandstof/luchtstroom in het inlaattraject. De hoeveelheid toegevoerde olie wordt bepaald door toerental en stand van de gashendel. In beide gevallen wordt dus olie toegevoegd aan het brandstof/lucht mengsel, maar de plaats waar dit gebeurt verschilt. Bjj moderne motoruitvoeringen met directe brandstofinjectie is het oliesysteem geheel van het brandstofsysteem gescheiden en is er een apart pompje voor de olie-injectie. De olie wordt niet in de luchtstroom geinjecteerd maar direct in het spoelcarter verneveld door doseurs die de nevel richten op de lagers en de onderkant van de cilinder. Een deel van die nevel gaat met de spoellucht naar de vrebrandingsruimte en zorgt voor de smering van het bovenste deel van de cilinder. 

Tweetaktolie bestaat uit basisvloeistoffen met daarin opgenomen additieven met reinigende en corrosiewerende werking. Traditioneel wordt minerale basisolie gebruikt, soms vermengd met plantaardige olie. Plantaardige olie geeft een uitstekende smering, maar is erg gevoelig voor oxidatie en geeft daardoor relatief veel vervuiling die niet volledig door additieven kan worden voorkomen. Inmidels wordt plantaardige olie alleen nog in uitzonderlijke situaties ingezet bij wedstrijdtoepassingen.
Moderne tweetaktolie bevat veel synthetische componenten, met name (polyol-)esters en polybutenen. Esters zijn een uitstekend smeermiddel, maar zijn hygroscpisch. Daardoor kan er bij motoren die niet dagelijks worden gebruikt sterke corrosie optreden wanneer er geen extra aandacht aan corrosiewering wordt gegeven. Polybutenen leveren een bijdrage aan de vermindering van uitlaatrook. 

Er zijn verschillende organisaties die specificaties hebben opgesteld voor tweetakt motorolie. Een aantal daarvan zijn inmiddels vervallen omdat zowel de noodzakelijke tests niet meer kunnen worden uitgevoerd en ook de specificaties zelf niet meer een voldoende kwaliteit garanderen voor moderne tweetakten De viscositeit wordt aangegeven met SAE-getallen, de prestaties zijn vastgelegd in onderstaande specificaties: 

 Er zijn op dit moment geen actuele specificaties voor buitenboordmotoren. De vroegere BIA/NMMA TCW specificaties zijn vervallen, maar worden nog wel gebruikt. Er zijn wel veel producten specifiek voor buitenboordmotoren. Het bijzondere aan die producten is meestal zowel het feit dat ze biologisch afbreekbaar zijn en bougievervuiling bij langdurig onbelast draaien weten te voorkomen.
Voor moderne luchtgekoelde motoren hebben producten die voldoen aan JASO FD of ISO-L-EGD de voorkeur omdat ze zowel een goede bescherming tegen afzettingen, corrosie en vreten bieden als zeer weinig rook produceren. Het zijn zogenaamde "low ash" producten met een relatief laag sulfaatasgetal. Niettemin beschikken ze over voldoende detergent/dispersant om luchtgekoelde motoren effectief schoon te houden.
Voor buitenboordmotoren wordt nog steeds de BIA/NMMA TC-W3 specifcatie genoemd. Die is al zeer oud, maar er is nog geen opvolger voor. Het betreft een specificatie voor olie met een zogenaamde "ashless dispersant" waardoor "parelen" van bougies bij langdurig lichtbelast draaien kan worden voorkomen. Omdat de temperaturen bij deze matig belaste watergekoelde motoren aanzienlijk lager zijn dan bij luchtgekoelde tweetakten bestaat er minder behoefte aan metallische detergenten. Er is dus een duidelijk onderscheid tussen tweetaktolie voor hoogbelaste luchtgekoelde tweetakten enerzijds en matig belaste watergekoelde tweetakten anderzijds, de producten zijn niet uitwisselbaar.

Motortypen

De op de markt aangeboden producten zijn doorgaans in eerste instantie afgestemd op bepaalde technische kenmerken en vervolgens "overgoten" met een bepaalde marketingvisie met als doel de verschillende producten een zekere mate van identiteit te verlenen. Dat betekent dat sommige producten die voor een bepaalde toepassing sterk worden aangeraden, ook prima voor andere toepassingen zouden zijn te gebruiken, maar dat de leverancier er voor kiest die mogelijkheid niet onder de aandacht te brengen. 

In een motor komen verschillende contactvormen voor. Conforme contacten bij het zuigerveer/cilinder-complex en bij krukas- en nokkenaslagers. Contraforme contacten zijn aan te treffen bij nok/stoter mechanismen in de klepbediening en bij distributietandwielen.
Bij de discontinue contraforme contacten in de klepbediening nemen de optredende krachten exponentieel toe met het toerental - wanneer het maximumtoerental hoger ligt zal daardoor veel meer behoefte bestaan aan anti-slijtage additieven om slijtage te beperken. In het voorbeeld is te zien wat het gevolg kan zijn van een ontoereikende antislijtagewerking in een bedrijfswagenmotor.
Bij conforme contacten is de invloed van het toerental aanzienlijk minder sterk, maar bij extreme zuigersnelheden kunnen wel problemen ontstaan. Om die reden worden bij bepaalde wedstrijdtoepassingen wel plantaardige componenten in het smeermiddel toegepast. Deze hebben een zeer goede hechting aan metalen en kunnen daardoor nog enige smering verzorgen waar minerale of synthetische olie dat niet meer kunnen. Het gebruik van plantaardige componenten heeft ook een groot nadeel: vanwege de geringe oxidatiestabiliteit verouderen ze snel. Dat kan leiden tot sterke vervuiling en indikking en de noodzaak voor aanzienlijk kortere verversinstermijnen. 

In principe worden twee verschillende smeersystemen toegepast. Bij circulatiesystemen waarbij de olie circuleert moet de olie over langere tijd opgewassen moet zijn tegen de omstandigheden. Bij verbruikssmering zoals toegepast bij kleine tweetaktmotoren is de standtijd niet van belang, maar moet de olie na zijn smerende taak te hebben verricht zo volledig mogelijk verbranden en zo weinig mogelijk bijdragen aan emissies.
Bij langzaam lopende dieselmotoren worden beide systemen tegelijkertijd toegepast: circulatiesysteem voor de krukaslagering, verbruikssysteem voor het cylinder/zuigerveer complex
In dat geval worden dan ook twee totaal verschillende producten toegepast: een cilinderolie en een systeemolie.